Biogram

Doc. hab. dr inż. Jakub MAMES

Rektor Politechniki Lubelskiej
1.09.1981-10.01.1982

Urodził się 12 maja 1925 r. w Krakowie, w rodzinie inteligenckiej. Szkołę powszechną i pierwsze klasy gimnazjum ogólnokształcącego ukończył w roku wybuchu II wojny światowej. Edukację wznowił po wojnie - w roku 1945, kiedy to rozpoczął studia na Wydziale Inżynieryjno-Budowlanym Politechniki Śląskiej w Gliwicach. W latach okupacji ukrywał się pod przybranym nazwiskiem i pracował w rejonie Tarnobrzegu. Następnie wcielony do Kolumny Roboczej Niemieckich Kolei na Wschodzie pracował jako robotnik budowlany w Kazatyniu na Ukrainie, w Mińsku na Białorusi, w Bydgoszczy oraz w Wittichenau w Niemczech. Po ucieczce z niemieckiego transportu przedostał się do południowych Czech, gdzie został wyzwolony przez armię amerykańską.

Studia ukończył w 1951 r., uzyskując dyplom magistra-inżyniera nauk technicznych, w zakresie konstrukcji budowlanych. Pracę podjął w Warszawie, w przedsiębiorstwie "Metroprojekt". W roku 1953 rozpoczął studia aspiranckie w Katedrze Budownictwa Żelbetowego Politechniki Śląskiej w Gliwicach. W roku 1955 przedłożył dysertację pt. "Sprężona belka ciągła w liniowym i nieliniowym zakresie sprężystości", którą obronił w roku 1956, uzyskując stopień naukowy kandydata nauk technicznych (ówczesny odpowiednik stopnia doktora). W 1960 r. uzyskał stypendium Fundacji Forda i 9 miesięcy spędził w Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley. Po powrocie, swoje zainteresowania naukowe skupił na lekkich betonach sprężonych i zastosowaniach metod statystycznych w budownictwie.

W roku 1970 przedstawił Radzie Wydziału Budownictwa i Architektury Politechniki Śląskiej rozprawę habilitacyjną pt. "Probabilistyczna ocena bezpieczeństwa w oparciu o teorię rozkładu wartości skrajnych". Rok później został powołany na stanowisko docenta w Politechnice Śląskiej.

W roku 1976 przechodzi do pracy w Wyższej Szkole Inżynierskiej w Lublinie, gdzie pozostał do końca swojej aktywności zawodowej. Tutaj przyjął obowiązki kierownika grupy przedmiotowej Konstrukcji Betonowych i pełnił je do roku 1978. W latach 1976-1978 był członkiem Komisji ds. Rozwoju Kadry Naukowo-Dydaktycznej Politechniki Lubelskiej.

W roku 1980 Jakub Mames był jednym z członków - założycieli związku zawodowego „Solidarność” na Politechnice Lubelskiej.

W okresie burzliwych przemian społecznych, Zgromadzenie Wyborcze Politechniki Lubelskiej, składające się z przedstawicieli społeczności akademickiej – po raz pierwszy w historii Uczelni - wybrało samodzielnie rektora i godność tę powierzyło doc. dr hab. inż. Jakubowi Mamesowi. Kadencja miała trwać od 1.09.1981 r. do 31.08.1984 r. ale wskutek rezygnacji rektora zakończyła się znacznie wcześniej – już 10.01.1982 r. Zmiany jakie nastąpiły po 13.12.1981 r., nie rokowały szans na samorządność i autonomię Uczelni, które w trakcie kampanii wyborczej rektor J. Mames deklarował jako nadrzędne zasady zarządzania uczelnią.

W dniu 4.02.1983 r. powierzono doc. dr hab. inż. J. Mamesowi Kierownictwo Zakładu Konstrukcji Budowlanych w Instytucie IBiS. W roku 1985, 1 października, doc. J. Mames odszedł na emeryturę.

W zakresie działalności naukowej był uznanym specjalistą konstrukcji betonowych, a ściślej – specjalnych konstrukcji żelbetowych sprężonych. Prowadził wykłady na studiach doktoranckich, był członkiem Komitetu Inżynierii Lądowej i Wodnej PAN oraz kilku stowarzyszeń i rad naukowych.

Opublikował około 30 prac, w tym 2 podręczniki, 1 skrypt i 3 dokumenty normalizacyjne. Był członkiem kolegium redakcyjnego "Archiwum Inżynierii Lądowej" oraz recenzentem "Applied Mechanics Review". Za osiągnięcia naukowe otrzymał nagrodę S. Bryły (8.09.1977), Medal Jubileuszowy (17.06.1977) przyznawany przez Prezydium Komitetu Inżynierii Lądowej i Wodnej PAN oraz Medal prof. Kaufmana. Był i pozostał wytrawnym i cenionym popularyzatorem nauki. Zainicjował opracowanie kodeksu etycznego ludzi nauki w Polsce. Kodeks ten pt. "Dobre obyczaje w nauce" został wydany w roku 1994 (w 50 tys. egz.) przez Komitet Etyki w Nauce PAN.